Sonbahar sebzeleri ve sonbahar yemekleri

Domates, karpuz ve mısır gibi yazın doğadan gelen nimetleri elbette çok seviyoruz! Ancak sıcak havalar azaldıkça ve bu mahsullerin mevsimi geçmeye başladıkça doğanın diğer ödülleri canlanıyor. Sonbahar sebzelerini ve sonbahar yemeklerini yazımızda keşfedin!

Sonbahar aslında birçok meyve ve sebzenin lezzetinin zirvesinde olduğu zamandır. Yerel satıcıları desteklemek ve sonbahar sebzelerinin en tazesini almak için semt pazarlarını ihmal etmeyin. Büyük market zincirlerinde de mevsiminde yine taze ürünler bulmak mümkün olsa da pazarın yerini çoğu zaman tutmayabiliyor.

Sonbahar sebzelerini hazırlarken temizlemek için önce soğuk suyla yıkayın; yaratıcı temizleme çözümlerine ihtiyacınız yok. Balkabağı ve kök sebzeler gibi yiyeceklerin kabuklarını soymadan önce iyice ovaladığınızdan emin olun, böylece bıçak kesilen iç yüzeye bakteri çekmez. Sonbahar sebzelerinin ev sıcaklığında çok hızlı olgunlaştığını fark ederseniz, atmayın! Doyurucu bir çorba ya da güveç için hepsini bir tencereye atarak tutumlu tarafınızla temasa geçin ya da kek üzerinde kullanmak için olgunlaşan meyveleri şekerle sos yapın. Sonbahar sebzelerini ve meyvelerini seçme, saklama ve hazırlamayla ilgili ipuçlarımızı okuyun.

1. Balkabağı

Sonbahar sebzelerinden balkabağı A vitamini açısından zengindir. Ağır ve çürük veya ezik olmayanları seçin. Serin ve kuru bir yerde saklayın. 

Kullanım şekli: Tek başına kavrulmuş, patates gibi dilimleyerek fırında, püre olarak çorbalarda veya tatlı olarak veya turtalara sos olarak kullanılabilir.

Kaç gün dayanır: Tazeyken aldığında dolapta 3 ila 6 ay

2. Roka

Bu aromalı sonbahar sebzesi, serin havayı sever, bu yüzden sonbaharda bol miktarda bulunur. Kendiniz yetiştirmeyi bile deneyebilirsiniz, çünkü genellikle bir aydan kısa sürede olgunlaşır. Yumuşak olmayan, parlak yeşil, roka demetlerini seçin. Delikli bir plastik torba içinde gevşek bir şekilde paketlenmiş olarak saklayın. Havasız bir torbada çok fazla nem biriktirerek daha erken bozulur. 

Kullanım şekli: Yaklaşık bir hafta

Şunlar için idealdir: Tek başına veya diğer karışık yeşilliklerle birlikte salatalarda, pizza veya makarna üzerine kullanılabilir.

3. Pancar

Artık paketlenmiş pancara gerek yok! Hiç taze pancar denemediyseniz, topraksı aromasını ve tatlı lezzetini kaçırıyorsunuz. Sonbahar sebzelerinden pancarı alırken, Sağlıklı kabuğa sahip sert olanları seçin. Buzdolabında saklayın (ancak saklama ömrünü uzatmak için kök kısımlarını kesebilirsiniz).

Kaç gün dayanır: Birkaç hafta

Kullanım şekli: Zeytinyağlı kavurması yapılabilir ve salataların üzerine küp küp doğranabilir veya etin yanına aperatif olarak haşlanmış şekilde servis edilebilir.

4. Brokoli

Sonbaharda sebzelerinden brokoliyi alırken sarı veya açık renk çiçekleri olmayan sağlam brokolileri arayın. Yıkanmamış brokoli demetini buzdolabında delikli bir plastik torba içinde saklayın.

Kullanım şekli: Yaklaşık bir hafta

Şunlar için idealdir: Salatalarda çiğ olarak, buharda pişirme yöntemi ile sade veya etin yanına aperatif olarak.

5. Brüksel Lahanası

Brüksel lahanası hasat edildikten hemen sonra daha tatlıdır, bu nedenle mümkün olduğunca pazarlardan satın alın. Sağlam ve pürüzsüz olanları seçin. Delikli plastik torbalarda saklayın

Kaç gün dayanır: 3 ila 5 hafta

Kullanım şekli: Buğulama veya zeytinyağı ile kavrulmuş ve üzerine bal veya karamelize soğan serpilmiş şekilde leziz olur.

6. Elma

Sert, tatlı veya ekşi elmalar sonbaharın en iyisidir! Yüzlerce çeşidi olan elmalar arasında sevdiğiniz bir tanesi mutlaka vardır. Seçim yaparken, yumuşak benekleri, çürükleri veya delikleri olmayan elmaları arayın. Nemi korurken hava hareketine izin veren delikli plastik torbalarda saklayın (torbanın her iki tarafında her minik delik açın).

Kullanım şekli: Çeşitliliğe bağlı olarak 1 ila 3 ay

Şunlar için idealdir: Kahvaltılık gevreklere, pasta veya kek soslarına eklenebilir veya sotelenmiş et yemekleri ile servis edilebilir.

7. Lahana

Ağır ve sağlam olmasına dikkat edin. Pek çok farklı çeşidi vardır, ancak aynı şekilde saklanırlar: Kurumayı önlemek için birkaç dış yaprağı üzerinde bırakın ve sebzelik çekmecesinde saklayın; plastik torba gerekli değildir.

Kaç gün dayanır: 3 ila 4 ay

Kullanım şekli: Lahana salatası, sotelenmiş veya fırında kavrulmuş veya lahana turşusu olarak, lahana dolması veya yemeğinde kullanılabilir.

8. Karnabahar

Karnabahar çok leziz bir sebzedir! Siyah noktalar içermeyen sağlam ve pürüzsüz olanları seçin. Karnabaharın dağılmaması için alt yapraklarını koparmayın. Nemi artırmak için nemli bir beze veya kağıt havluya sarın, bu da kararmayı önler.

Kaç gün dayanır: Tazeyken dolapta 3 hafta

Kullanım şekli: Atıştırmalıklar için çiğ veya buğulanmış, tavada kızartılmış veya püre haline getirilmiş ve patates yerine kullanılabilir. Ayrıca yemeği de çok lezzetlidir ve glüten tüketmeyenler, karbonhidrat alımını azaltmak isteyenler, rendeleyip veya blenderdan geçirip pirinç pilavı gibi de yapabilirler.

9. Patlıcan

Bu güzel sonbahar sebzesi, çeşitli şekil ve boyutlardadır. Rengi mordur; bazı türleri de alacalı renkte olur. Yumuşak noktaları olmayan, sert, parlak patlıcanları seçin. Buzdolabında saklayın ancak birkaç gün içinde kullanın; bundan sonra, yüzeyde çukurlaşma başlar ve lekeler oluşur. (böyle de kullanabilirsiniz; sadece kötü kısımları ayıklayın). Delikli plastik torbalarda birkaç gün saklayabilirsiniz.

Kaç gün dayanır: Birkaç gün

Kullanım şekli: İmam bayıldı ve karnıyarık dışında közlemesi de, salatası da çok lezizdir. Alternatif olarak Sarımsakla kavurup makarna sosu yapabilirsiniz. Fırında közlediğiniz patlıcanları yararak bol beyaz peynir ve sarımsakla pratik bir yancı da yapabilirsiniz.

10. Pırasa

Parlak yeşil yapraklı ve yumuşak olmayan, mümkünse de genç, ince pırasaları arayın. Yaprakları ve kökleri kesin, sonra yıkayın ve plastik bir torbada buzdolabında saklayın.

Kaç gün dayanır: 2 ila 3 ay

Kullanım şekli: Kıymalı ve zeytinyağlı alışık olduğumuz tarifler dışında, bol sarımsak, maydanoz ve kuru domatesle zeytinyağlı yemeğini yapmayı deneyin. Pişirirken üzerine limon kabuğu rendesi ve limon suyu ekleyin. Nar ekşisi de iyi gider. Ayrıca kışın haşladığınız pırasaları, bebe cevizi rendesi ve az krema ile tuz ekleyip blenderdan geçirerek nefis bir kış çorbası haline getirebilirsiniz.

11. Ispanak

Ispanak serin havayı sever, bu nedenle sonbaharda tazesini bulmak çok kolaydır. Bahçe varsa, bebe ıspanak 30 günden daha kısa sürede büyür. Parlak yeşil, taze görünen yaprakları seçin. Delikli plastik torbalarda buzdolabında saklayın.

Kaç gün dayanır: 7 ila 10 gün

Kullanım şekli: Pirinçli veya kıymalı klasik tarifler dışında, bol sarımsakla zeytinyağında 5 dakika kavurabilir, salatalara taze olarak ekleyebilir, 1 yumurta, galeta unu ve peynirle ıspanak topları yapabilirsiniz.

12. Tatlı patates

Bildiğimiz patatese değişik ve leziz bir alternatif olabilir. Tatlı patatesler aslında Batı mutfağında sonbaharın vazgeçilmezidir ve bizim marketlerimizde de artık bulunuyor. Sert ve ezik olmayanları tercih edin. Serin ve kuru bir yerde saklayın. Buzdolabına koymayın, aksi takdirde ortası sert kalıp dışı yumuşar ve tadı bozulur.

Kaç gün dayanır: Bir ay

Kullanım şekli: Haşlama, çorba, güveç yemeklerine ilave olarak ve tavada veya fırındakavrulmuş olarak tüketebilirsiniz.

13. Pazı

Renkli, morumsu kökleri olan türüne İsviçre pazısı (Swiss Chard) denir. Eğer kök ve dal kısımları yeşilse pazı denir. A ve C vitaminleri bakımından zengindir. Sert yaprakları ve sapları olan demetleri tercih edin. Delikli bir plastik torba içinde buzdolabında saklayın.

Kaç gün dayanır: 10 gün

Kullanım şekli: Pazı sarması, yaprak sarmaya göre çok daha kolaydır. Yaprakları 2-3 dakika kaynar suya batırıp çıkarın ve sarın. Bunun dışında ince nice doğrayarak soğanla kavurabilir; içine haşlanmış barbunya ilave ederek terbiyeli bir çorba da yapabilirsiniz.

14. Turp

Turp aslında sert bir tadı var gibi gelse de, çoğunlukla tatlıdır. Çiğ olarak tüketilebilen bir kök sebzedir. Yıkadıktan sonra kurulayıp, poşete koymadan buzdolabında saklayın.

Kaç gün dayanır: 4 ila 5 ay

Kullanım şekli: Çiğ olarak tüketmek dışında, yahnilerde ve fırında pişirerek kullanabilirsiniz.

15. Kabak

Kabağı yaz kış bulmak mümkündür. Kabağın satın alırken çok yumuşak olmaması gerekir. Temizleyin ve torbaya koymadan sebzelikte Buzdolabında çok uzun süre saklanırsa, kabakta çukurlaşma ve benekler oluşur.

Kaç gün dayanır: Yaklaşık bir hafta

Kullanım şekli: Mücver, zeytinyağlı nane ve pirinçli yemeği, dolması ve kızartması dışında kabak labne peyniri ve dereotu ile harika bir kış çorbasına da dönüşebilir. 

Bu harika sebzelerle güzel ve sağlık dolu bir sonbahar olsun!